Transakcje gotówkowe i bezgotówkowe – wartości limitów w 2022 roku

Transakcje gotówkowe i bezgotówkowe – wartości limitów w 2022 roku

Przedsiębiorcy i konsumenci realizują płatności zarówno przy użyciu gotówki, jak i bezgotówkowo. To, czy przyjmujesz płatność lub płacisz w gotówce czy bezgotówkowo, zależy od wielkości kwoty lub metody płatności przyjętej przez strony transakcji.

Płatności gotówkowe i bezgotówkowe

Transakcje bezgotówkowe to rozliczenia finansowe dokonywane pieniędzmi w formie znaków cyfrowych, czyli bez użycia gotówki. Płatność bezgotówkowa polega na elektronicznym transferze środków pieniężnych między dwoma kontami bankowymi.

Istnieją następujące sposoby zapłaty bezgotówkowej:

• płatność plastikową kartą płatniczą – pozwala dokonywać płatności zbliżeniowych lub takich, przy których należy podać kod PIN (do przyjęcia takiej płatności konieczny jest terminal)
• płatność online kartą płatniczą – pozwala na dokonanie płatności przez wpisanie 16-cyfrowego numeru karty płatniczej i 3-cyfrowego kodu z odwrotu karty
• płatność BLIK – pozwala dokonywać płatności za pomocą aplikacji mobilnej banku (aplikacja na telefon) i generowanego w niej krótkoterminowego
  6-cyfrowego kodu
• internetowe zlecenie przelewu bankowego (przelew na rachunek) – pozwala na dokonanie płatności za pomocą rachunku bankowego poprzez wydanie do banku dyspozycji przekazania określonej kwoty pieniężnej na inny (wskazany) rachunek bankowy.

Transakcje gotówkowe są to rozliczenia finansowe dokonywane pieniędzmi w formie gotówki – banknotami i monetami. Płatności gotówkowe polegają na fizycznym obrocie pieniędzmi.

Istnieją następujące sposoby zapłaty gotówkowej:

• wpłata gotówki (banknoty lub monety) w oddziale banku na wskazany rachunek bankowy odbiorcy
• płatność w sklepie gotówką
• przekaz pocztowy

Płatności między przedsiębiorcami

Przedsiębiorcy mogą regulować swoje zobowiązania związane z wykonywaną działalnością gospodarczą (płacić i przyjmować płatności od innych przedsiębiorców) gotówką lub w formie bezgotówkowej, czyli za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.

Jaki jest limit płatności gotówkowych

Kiedy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, możliwość płacenia gotówką podlega ograniczeniom. Firma nie może uregulować płatności gotówką, jeżeli jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. zł brutto.

Gdy wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto, płatność musi być zrealizowana z wykorzystaniem rachunku płatniczego.

Ważne! Od 1 stycznia 2023 roku limit płatności gotówkowych w transakcjach między przedsiębiorcami będzie wynosić 8 tys. zł brutto.

Rachunek płatniczy to:

• rachunek bankowy
• SKOK
• mechanizmy pośrednie, takie jak płatność kartą czy platformy internetowe.

Ważne, aby przedsiębiorca dokonał płatności przez swój rachunek płatniczy i przelał środki na konto firmy, od której kupuje towary lub usługi.

Ważne! Limit 15 tys. zł dotyczy wartości transakcji – bez względu na liczbę płatności dokonanych w ramach tej transakcji.

Jednorazowa wartość transakcji jest to:

• cała wartość wierzytelności lub zobowiązań
• wyrażona w pieniądzu
• wynikająca z odpłatnej dostawy towaru lub odpłatnego świadczenia usług
• określona w umowie zawartej między przedsiębiorcami.

Nie ma znaczenia, w jakiej walucie strony umowy dokonują rozliczenia. W przypadku określenia ceny w walucie obcej wartość transakcji oblicza się na podstawie kursu walut NBP z dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Jako polski przedsiębiorca – zawierający transakcję z innym przedsiębiorcą polskim lub zagranicznym – musisz przestrzegać wskazanego limitu płatności gotówką.

Limit płatności gotówką ma zastosowanie tylko do tych zobowiązań, które powinny zostać uregulowane w formie zapłaty pieniężnej. Inne formy regulowania wzajemnych zobowiązań (na przykład kompensata czy wymiana barterowa) nie podlegają pod limit płatności.

Pamiętaj! Przed dokonaniem płatności powyżej 15 tys. zł na rachunek innego przedsiębiorcy, który jest czynnym podatnikiem VAT, powinieneś zweryfikować jego rachunek bankowy na Białej liście podatników VAT.

Kto musi stosować limit płatności gotówkowych

Limit płatności gotówkowych dotyczy:

• przedsiębiorców jednoosobowych wpisanych do CEIDG
• spółek handlowych i innych podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, w szczególności:
• fundacji, izb gospodarczych czy innych podmiotów, które równocześnie figurują w rejestrze przedsiębiorców KRS
• przedsiębiorców zagranicznych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce przez oddział (zarejestrowany w KRS)
• wspólników spółki cywilnej
• zagranicznego oddziału polskiego przedsiębiorcy – zgodnie z przepisami oddział nie jest odrębnym przedsiębiorcą (niezależnie od tego, w jakim kraju polski przedsiębiorca zarejestruje swój oddział, zachowuje status przedsiębiorcy polskiego)
• polskiego przedsiębiorcy (czasowe transgraniczne świadczenie usług) dokonującego poza granicami Polski transakcji z przedsiębiorcą zagranicznym (działalność transgraniczna nie jest odrębnym przedsiębiorstwem, co nie zmienia faktu, że przedsiębiorca działający za granicą podlega polskiemu prawu).

Ważne! Limit płatności obowiązuje również osoby, które faktycznie prowadzą działalność, ale nie dopełniły obowiązku wpisu do odpowiedniego rejestru (CEIDG lub KRS).

Zasady dotyczące limitu płatności gotówką stosuje się także w przypadku:

• nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych
• dokonania i przyjęcia płatności:
• po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej
• po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania – określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie o podatku tonażowym
• w związku z nabyciem towarów lub usług w okresie zawieszenia działalności, jeżeli zapłata następuje w związku z działalnością gospodarczą.

Kto nie musi przestrzegać limitu płatności gotówkowych

Limit płatności gotówkowych nie dotyczy:

• podmiotów innych niż przedsiębiorcy
• przedsiębiorców posiadających ten status na podstawie rejestracji w innym kraju (przedsiębiorca zagraniczny), jeżeli na terytorium RP nie prowadzą działalności
• podmiotów wpisanych wyłącznie w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej
• przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych (te podmioty nie są w rozumieniu przepisów polskimi przedsiębiorcami)
• rolników ryczałtowych
• osób fizycznych dokonujących zakupu przedmiotów do majątku prywatnego przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej, które następnie zostaną wciągnięte do ewidencji środków trwałych prowadzonych przez nich działalności gospodarczych (taka osoba nie spełnia definicji przedsiębiorcy)
• komorników (nie są przedsiębiorcami)
• przedsiębiorców zarejestrowanych poza Polską, świadczących usługi na terytorium RP (w ramach czasowego transgranicznego świadczenia usług).

Pamiętaj! Przedsiębiorcy zarejestrowani poza Polską, ale świadczący usługi na terytorium Polski, nie muszą stosować limitu obrotu gotówkowego. Dotyczy to jednak tylko tych sytuacji, w których aktywność zagranicznego przedsiębiorcy może zostać uznana za transgraniczne świadczenie usług. Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny miał obowiązek zarejestrować w Polsce oddział, a tego nie zrobił – transakcja przekraczająca limit ustawowy powinna być opłacona w formie bezgotówkowej.

Jakie są konsekwencje niezastosowania limitu płatności gotówką

Dokonanie płatności powyżej 15 tys. złotych w gotówce zamiast za pośrednictwem rachunku płatniczego spowoduje, że kupujący nie będzie mógł zaliczyć takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów.

Wyłączeniu z kosztów podatkowych podlega nie tylko nadwyżka ponad 15 tys. zł, ale cała kwota zapłacona z pominięciem rachunku bankowego.

Jeśli masz wątpliwości czy realizowane przez ciebie płatności powinny być przekazane w gotówce czy na rachunek bankowy, możesz wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Będzie z niej jednoznacznie wynikało, czy dokonanie płatności gotówką umożliwi zaliczenie wydatku do kosztów podatkowych.

Płatności między przedsiębiorcą a konsumentem

W transakcjach płatniczych, w których stronami są przedsiębiorca i konsument, to konsument decyduje, w jakiej formie chce zapłacić: gotówką czy bezgotówkowo.

Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy, którzy mają obowiązek ewidencjonować sprzedaż przy pomocy kasy fiskalnej, muszą umożliwić konsumentom zapłatę bez użycia gotówki, przy użyciu instrumentu płatniczego. Taką możliwość przedsiębiorca musi zapewnić w każdym miejscu, w którym wykonuje swoją działalność.

W dwóch przypadkach prawo do wyboru formy płatności przez konsumenta będzie jednak ograniczone:

• jeżeli umowa pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem jednoznacznie wskazuje obowiązek zapłaty w określonej formie (na przykład w formie bezgotówkowej na rachunek przedsiębiorcy) – w takiej sytuacji konsument musi zapłacić w sposób przewidziany w umowie
• jeżeli wartość transakcji przekracza 20 tys. zł – w takiej sytuacji, od stycznia 2023 roku, konsument musi zapłacić w formie bezgotówkowej.

Jeżeli obowiązkowo ewidencjonujesz sprzedaż na kasie fiskalnej i nie zapewnisz klientom możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego, nie będziesz mógł skorzystać z kwartalnego rozliczenia podatku VAT.

Transakcje powyżej 20 tys. złotych

Od stycznia 2023 roku w przypadku transakcji o wartości powyżej 20 tys. zł konsument będzie miał obowiązek zapłacić w formie bezgotówkowej – na rachunek bankowy przedsiębiorcy – bez względu na ustalenia umowne między nim a przedsiębiorcą.

Limit 20 tys. zł dotyczy wartości transakcji, bez względu na liczbę płatności dokonanych w ramach tej transakcji.

Nie ma znaczenia, w jakiej walucie jest dokonywane rozliczenie. W przypadku określenia ceny w walucie obcej, wartość transakcji oblicza się na podstawie kursu walut NBP z dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Pamiętaj! Jeśli w 2023 roku jako przedsiębiorca przyjmiesz od konsumenta płatność gotówką na kwotę powyżej 20 tys. zł, to będzie ona stanowiła dodatkowy przychód z działalności gospodarczej. W konsekwencji zapłacisz sankcję – dodatkowy podatek od płatności przyjętej gotówką na kwotę przekraczającą 20 tys. zł.

Transakcje poniżej 20 tysięcy złotych

Od stycznia 2023 roku nie będziesz mógł żądać zapłaty w określonej formie, jeżeli jesteś przedsiębiorcą i sprzedajesz towary lub usługi o wartości do 20 tysięcy zł osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Konsument wybiera, czy chce zapłacić gotówką czy bezgotówkowo, chyba że uzgodniliście określony sposób płatności w umowie.

Nie musisz jednak przyjmować płatności gotówką bez względu na wartość transakcji (nawet jeśli transakcja jest zawierana bez umowy) w przypadku:

• sprzedaży internetowej – jeśli prowadzisz sprzedaż zarówno przez internet, jak i stacjonarnie, to wyłączenie dotyczy wyłącznie sprzedaży internetowej
• sprzedaży w punktach samoobsługowych, w których nie są obecni pracownicy
• sprzedaży w trakcie imprez masowych.

na podst. biznes.gov.pl

Chcesz wiedzieć więcej ? – wypełnij poniższy formularz i poproś o kontakt